ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ ΥΜΝΟΥ

«Ποῖόν σοι ἐγκώμιον προσαγάγω ἐπά­ξι­ον· τί δέ ὀνομάσω σε; ἀπορῶ καί ἐξί­στα­μαι».

Καί ἄν ὁ ἱερός καί θεόπνευστος ὑμνογράφος αἰσθάνεται ἀδυναμία νά βρεῖ ἕνα ἐγκώμιο ἀντάξιο τῆς ἁγιό­τητος τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, εἶναι φυσικό ἐμεῖς νά αἰσθανόμεθα ἀκόμη μεγαλύτερη ἀδυναμία γιά νά τήν ὑμνήσουμε.

Γιατί πῶς νά ὑμνήσει κανείς τήν Παναγία Παρθένο; Πῶς νά ἐγκω­μιά­σει κανείς αὐτήν πού ἐπέλεξε ὁ ἴδιος ὁ Θεός γιά νά γίνει Μητέρα τοῦ Υἱοῦ του καί συνεργός στό μυστήριο τῆς θείας οἰκονομίας γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου;

Ἄν ὅμως ὁ Υἱός της καί Θεός μας δέχεται εὐχαρίστως «ἐκ στόματος νηπίων καί θηλαζόντων αἶνον», εἶναι βέβαιο ὅτι καί ἡ φιλόστοργη καρδία τῆς Παναγίας Μητέρας του δέχεται τόν τα­πεινό ὕμνο τῶν τέκνων της μέ πολλή ἀγάπη.

Τόν δεχόταν ὅλες αὐτές τίς ἑβδο­μάδες τῆς Μεγάλης Τεσσαρακο­στῆς, κατά τίς ὁποῖες προστρέχαμε κάθε Παρασκευή στούς ναούς μας γιά νά ψάλουμε τούς Χαιρετι­σμούς της, ἀλλά καί γιά νά τῆς ἐμπιστευθοῦμε τά αἰτήματα τῶν καρδιῶν μας, ὅ,τι μᾶς ἀπασχο­λοῦ­σε, ὅ,τι μᾶς ἀνησυχοῦσε, ὅ,τι μᾶς ἔθλιβε, καί νά τήν παρακαλέσουμε νά τά μεταφέρει στόν Υἱό της καί Κύριό μας.

ΚΥΡΙΑΚΗ Δ´ ΝΗΣΤΕΙΩΝ: Τα ισχυρά θεμέλια της πνευματικής κλίμακος.

 

«Δεῦτε ἐργασώμεθα ἐν τῷ μυστι­κῷ ἀμπελῶνι καρπούς μετανοίας … ἐν προσευχαῖς καί νηστείαις τάς ἀρετάς κατορθοῦντες».

Κυριακή Δ´ τῶν Νηστειῶν καί οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ὅρισαν νά προβάλλεται καί νά τι­μᾶ­ται μία μεγάλη ἀσκητική μορ­φή τῆς Ἐκ­κλησίας, ὁ ἅγιος Ἰωάν­νης, ὁ Σι­ναΐ­της, πού εἶναι περισ­σότερο γνω­­­στός ὡς ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλί­­μα­κος, ἀπό τόν τίτλο τοῦ περί­φη­μου ἀσκητικοῦ ἔργου τό ὁποῖο συνέ­γραψε καί ὀνόμασε «Κλίμα­κα».

Ἡ ἐπιλογή αὐτή τοῦ ἁγίου Ἰωάν­νου, ἑνός ἁγίου πού ἔζησε στό τέ­λος τοῦ 6ου καί στό πρῶτο ἥμισυ τοῦ 7ου αἰῶνος, γιά νά τιμᾶται τήν τετάρτη Κυριακή τῶν Νηστειῶν, δέν σχετίζεται μόνο μέ τό γεγονός ὅτι οἱ ἅγιοι Πατέρες ἤθελαν νά προ­­βάλουν στούς πιστούς κατά τή διάρκεια τοῦ πνευματικοῦ στα­δίου τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσ­σα­ρα­κο­­στῆς τό πρότυπο ἑνός ἀσκη­τοῦ, ὁ ὁποῖος ἀγωνίσθηκε διά βίου στίς δύσκολες συνθῆκες τοῦ ὄρους Σινᾶ νά ἀντιπαλαίσει τούς πειρα­σμούς καί νά φθάσει στήν ἁγιότη­τα, ἀλλά ἤθελαν νά μᾶς διδάξουν μέ­σα ἀπό τό ἔργο αὐτοῦ τοῦ ὁσίου καί θεοφόρου πατρός ὅτι ἡ ἁγιό­τη­τα δέν εἶναι κάτι πού μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε ἄμεσα ἤ αὐτόματα ἤ ἔστω μέσα σέ μικρό χρονικό διά­στη­­μα, ὅπως εἶναι οἱ ἕξι ἑβδομάδες τῆς Μεγάλης Τεσσα­ρακοστῆς.

Δ´ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ (Ομιλία)

 

«Χαῖρέ σοι Παρθένε κραυγάζον­τες, τό φυλακτήριον πάντων καί χα­ρά­κωμα καί κραταίωμα καί ἱε­ρόν καταφύγιον».

Δεκατέσσερις αἰῶνες ἔχουν πε­ρά­σει ἀπό τότε πού οἱ πατέρες μας ἔψαλαν γιά πρώτη φορά τόν Ἀκά­θι­στο Ὕμνο εὐχαριστώντας τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, ἡ ὁποία μέ τή χάρη της εἶχε διασώσει τή βασι­λί­δα τῶν πόλεων ἀπό τούς ἐχθρούς πού τήν ἀπειλοῦσαν.

Δεκατέσσερις αἰῶνες ἔχουν περά­σει. Καί ἀπό τότε μέχρι σήμερα ἄπει­ρες εἶναι οἱ φορές πού εἴτε ὡς ἄτομα εἴτε ὡς ἔθνος σταθήκαμε ἐνώ­πιον τῆς ἱερῆς εἰκόνος τῆς Πα­να­γίας Παρθένου γιά νά ζητήσουμε τή βοήθεια καί τήν προστασία της καί νά τήν εὐχαριστήσουμε γιά τίς σωτήριες ἐπεμβάσεις της.

Ἡ ζωή μας, ἡ ζωή τοῦ κάθε ἀν­θρώπου, εἶναι μία πορεία «ἐν μέσῳ παγίδων πολλῶν». Εἶναι μία πο­ρεία στήν ὁποία πολλοί εἶναι οἱ ὁρατοί καί ἀόρατοι ἐχθροί οἱ ὁποῖοι μᾶς ἀπειλοῦν. Πολλές φορές μάλιστα αἰσθανό­με­θα ὅτι ὑπερβαίνουν τίς δυνάμεις καί τίς ἀντοχές μας καί κανείς δέν μπορεῖ νά μᾶς βοηθήσει.

Δεν θα σωθούμε γιατί είμαστε άξιοι, αλλά γιατί είχαμε καρδιά.

Για να βρεις ειρήνη χρειάζεται να πολεμήσεις.

Είναι όλες αυτές οι θυσίες που θα κάνεις για να δώσεις χώρο στην καρδιά σου να μεγαλώσει.
Είναι όλες αυτές οι στερήσεις που θα υπομείνεις για να γυμναστεί οι ψυχή σου.

Δεν είναι εύκολη η πνευματική χριστιανική ζωή.
Θέλει τόλμη, αγώνα, ανδρεία, αποφασιστικότητα· θέλει ταπείνωση, υπομονή, υπακοή, εγκράτεια, προσευχή, νηστεία, φιλοπονία, αυταπάρνηση και μετάνοια.
Για να προοδεύσουμε πνευματικά, για να γίνουμε και να παραμείνουμε του Χριστού χρειάζεται σταθερό και συνεχή αγώνα. Δεν μπορούμε να κρατήσουμε και να αναπτύξουμε σχέση με τον Χριστό μας, με άτακτες, μεμονωμένες πνευματικές "εκρήξεις" που μοιάζουν σαν πυροτεχνήματα που έρχονται και φεύγουν.

Η κορυφή των αρετών είναι η αγάπη και ο πάτος των παθών είναι η αυτοδικαίωση.

Καρπός και τελειότητα των αρετών είναι η αγάπη.

Εάν η αρετή μας δεν στοχεύει στην αγάπη, εάν δεν εκφράζεται ως αγάπη, τότε δεν είναι γνήσια και θεάρεστη, αλλά είναι νοθευμένη με την φιλαυτία και την κενοδοξία μας.

Μέσα στον αγώνα της πνευματικής ζωής θα έρθουμε αντιμέτωποι με τον μεγάλο μας εχθρό, τον εαυτό μας. Αυτόν χρειάζεται να νικήσουμε.

Η νίκη είναι αναγκαία διότι χωρίς αυτήν εξωτερικά θα φαινόμαστε ευγενείς και πράοι, ηθικοί και καλοσυνάτοι ενώ εσωτερικά θα είμαστε δολωμένοι στους κακούς, πονηρούς και αισχρούς λογισμούς, θα παραμένουμε αιχμάλωτοι του μίσους, του φθόνου, της εμπάθειας, της κοσμικότητας, του εγωισμού. Και αυτό το καταλαβαίνουμε όταν με την παραμικρή αφορμή όλο αυτό το εσωτερικό σκοτάδι μας βγαίνει στην επιφάνεια με βίαιο και απότομο τρόπο.

Μας λείπει σήμερα ο κοινός νους.

 

Η μεγαλύτερη επιτυχία είναι να έχεις ισορροπία στη ζωή σου.

Να υπάρχει δηλαδή η σωστή εκτίμηση κάθε προσώπου που έρχεσαι σε συναναστροφή, κάθε γεγονότος, κάθε αγαθού που έχεις.

Έτσι θα έρχεται η ειρήνη στο νου και στην καρδιά.

Χωρίς ισορροπία όλα μπερδεύονται. Δίνεται υπεραξία στα ευτελή και απαξιώνονται τα σημαντικά.

Ο ισορροπημένος άνθρωπος τα έχει βρει με τον εαυτό του, ξέρει ποιος είναι και τι μπορεί να κάνει. Γι’ αυτό και αφήνει τους άλλους στην ησυχία τους. Δεν προσπαθεί να επιβληθεί, δεν κουτσομπολεύει μικροαστικά τις ζωές των άλλων, δεν έχει κόμπλεξ κατωτερότητας ή σύνδρομο καταδίωξης, δεν απαιτεί μέσα στις σχέσεις του (με γκρίνιες και ζήλιες) «σεβασμό».

Είναι μεγάλο κατόρθωμα του σύγχρονου ανθρώπου να αντισταθεί στις ακρότητες, είτε είναι ιδεολογίες και απόψεις, είτε συμπεριφορές και ενέργειες.

ΚΥΡΙΑΚΗ Γ´ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ)

 

«Τί γάρ ὠφελήσει ἄν­θρωπον ἐάν κερδήσῃ τόν κόσμον ὅλον καί ζη­­μιωθῇ τήν ψυχήν αὐ­τοῦ;» (Μαρκ. 8.36)

Μιά ἀπό τίς πολλές ἐρωτήσεις πού ἀπευ­θύ­νει μέ τό σημερινό εὐ­αγγελικό ἀνάγνωσμα ὁ Χριστός εἶ­ναι καί ἡ ἐρώτηση πού προανέφερα. Τί θά ὠφελήσει τόν ἄνθρωπο ἄν κερδίσει ὅλον τόν κό­σμο καί χάσει τήν ψυ­χή του;

Τό ἐρώτημα αὐτό σχετικά μέ τό κέρδος ἤ τή ζημία ἔχει ἰδιαί­τερη σημασία, καθώς ἀναφέρεται στό κέρδος τοῦ ἀνθρώπου καί στή ζημία τῆς ψυχῆς του. Καί ἔχει ἀκόμη μεγαλύτερη σημασία, καθώς τό ἀ­κοῦ­με νά ἀπευθύνεται πρός ὅ­λους μας, βλέ­πο­ντας τόν Χριστό ἐπί τοῦ Σταυροῦ γιά τή δι­κή μας σωτηρία.

Καί μπορεῖ σέ ἄλλες πε­ριπτώσεις τό κέρδος καί ἡ ζημία νά εἶναι ὅροι, τούς ὁ­ποί­ους μπο­ρεῖ νά ἑρ­μη­νεύσει ὁ καθένας μέ δια­φο­ρετι­κό τρόπο, στήν περί­πτω­ση ὅμως τῆς ψυχῆς ἡ ση­μασία τοῦ κέρδους καί τῆς ζημίας δέν ἐπι­τρέ­πει διαφορετικές προ­σεγγίσεις.

Γ´ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ (Ομιλία)

«Χαῖρε κυοφοροῦσα ὁδηγόν πλα­νωμένοις, χαῖρε ἀπογεννῶσα λυ­τρω­τήν αἰχμαλώτοις».

Τρίτη Παρασκευή τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, τρίτη Πα­ρασκευή τῶν Χαιρετισμῶν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, καί στό «χαῖρε» τοῦ ἀρχαγγέλου Γαβριήλ στήν Παναγία Παρθένο, προσθέ­τουμε ἀπόψε καί τά δικά μας ταπεινά «χαῖρε». Ὑμνοῦμε καί δοξάζουμε  τήν Κυρία Θεοτόκο, ἡ ὁποία μέ τήν ὑπακοή της στό θέλημα τοῦ Θεοῦ ἀξιώθηκε νά βαστάσει στά σπλάγ­χνα της τόν Υἱό καί Λόγο τοῦ Θεοῦ, αὐτόν ὁ ὁποῖος ἔγινε μέ τήν ἐναν­θρώπησή του καί τό Εὐαγγέλιό του, «ὁδηγός πλα­­νωμένοις» καί «λυτρωτής αἰ­χμα­λώ­τοις».

Πόσο μεγάλη εἶναι ἡ προσφορά τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου στό ἀν­θρώ­πι­νο γένος! Πόσο μοναδική ἡ συμβολή της στή σωτηρία μας!

ΚΥΡΙΑΚΗ Β´ ΝΗΣΤΕΙΩΝ: Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς

 

«Ἔσοπτρον Θεοῦ, ἐγένου Γρη­γό­ριε· τό κατ᾽ εἰκόνα γάρ ἄσπιλον ἐτή­­ρησας … τό καθ᾽ ὁμοίωσιν ἀνε­λάβου».

Χαίρει καί ἀγάλλεται σήμερα ἡ Ἐκ­κλη­σία τοῦ Χριστοῦ. Ἑορτάζει καί πανηγυρίζει τόν δεύτερο θρί­αμ­βό της στό πρόσωπο καί τούς ἀγῶνες τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ἀρχιεπι­σκό­που Θεσσαλονίκης, τοῦ θαυμα­τουργοῦ.

Χαίρει καί ἀγάλλεται καί ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας, διότι ὁ ἑορταζόμενος μέγας ἱεράρχης ἀλλά καί οἱ ἅγιοι ἀδελφοί καί ἀδελφές του ἁγίασαν μέ τήν παραμονή τους καί τήν ἄσκησή τους τήν πόλη τῆς Βεροίας καί τή Σκήτη της καί ἀποτελοῦν διαρκεῖς πρεσβευτές μας στόν θρόνο τοῦ Θεοῦ.

Πῶς ὅμως κατόρθωσε ὁ ἅγιος Γρηγόριος νά ὑποστηρίξει τήν ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας καί νά κατατροπώσει τούς ἀσεβεῖς αἱρετικούς;

Τό κατόρθωσε γενόμενος, ὅπως ψάλλει ὁ ἱερός ὑμνογράφος, «ἔσοπτρον Θεοῦ». Τό κατόρθωσε, γιατί αὐτό πού ζοῦσε, αὐτό πού δίδασκε, αὐτό πού ἔπραττε ὁ ἅγιος Γρηγόριος δέν ἦταν δικά του ἔργα, ἀλλά ἔργα τοῦ Θεοῦ, καθώς ὁ ἴδιος ὑπῆρξε «ἔσοπτρον Θεοῦ», καθώς ἡ ζωή του ἀντανακλοῦσε ὡς καθρέπτης τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

Β´ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ (Ομιλία)

 

«Χαῖρε ἀμνοῦ καί ποιμένος μή­τηρ, χαῖρε αὐλή λογικῶν προβά­των».

Ἀπό τίς ἀναρίθμητες μεταφορές πού χρησιμοποιεῖ ὁ ποιητής τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου γιά νά περι­γρά­­ψει τό σεπτό πρόσωπο τῆς Πα­να­γίας Παρθένου ἐπιλέγουμε μία μόνο ἀπόψε, προσπαθώντας νά κα­τα­­­νοήσουμε καλύτερα τήν πολυ­δι­­ά­­στατη προσωπικότητα τῆς Ὑπε­­ραγίας Θεοτόκου πρός τήν ὁποία ψάλαμε ἀπόψε τή Β´ στάση τῶν Χαι­ρε­τισμῶν της.

«Χαῖρε ἀμνοῦ καί ποιμένος μή­τηρ, χαῖρε αὐλή λογικῶν προβά­των».

Ἀκούοντας τόν στίχο αὐτό τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου ἀπορεῖ ἴσως κα­­νείς πῶς εἶναι δυνατόν νά συν­δυάζονται σέ ἕνα πρόσωπο τρεῖς τόσο διαφορετικές ἰδιότητες· πῶς μπορεῖ ἡ Παναγία μας νά εἶναι συγ­χρόνως «ἀμνοῦ καί ποιμένος μήτηρ» ἀλλά καί «αὐλή λογικῶν προβάτων». Ὅμως αὐτός ὁ συνδυασμός, πού θά ἦταν γιά ὁποιοδήποτε ἄλλο πρό­­σωπο ἀδύνατος, εἶναι δυνατός γιά τήν Παναγία μας, στό πρόσω­πο τῆς ὁποίας νικήθηκαν οἱ ὅροι τῆς φύσεως καί ἀξιώθηκε νά γίνει Μη­τέρα τοῦ Θεοῦ ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί νά παραμείνει παρθένος καί πρίν καί μετά ἀπό τή γέννηση τοῦ Χριστοῦ.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

 

«Οἱ προφῆται ὡς εἶ­δον, οἱ ἀπόστολοι ὡς ἐδί­­δα­ξαν, ἡ Ἐκκλησία ὡς πα­ρέ­λαβεν, οἱ διδά­σκαλοι ὡς ἐδογμάτισαν … ἡ χά­ρις ὡς ἔλαμψεν, οὕτω φρονοῦμεν, οὕτω λα­λοῦ­­μεν, οὕτω κη­ρύσ­σο­­μεν».

Κυριακή τῆς Ὀρθοδο­ξίας σήμερα, Κυριακή τοῦ θρι­άμ­βου τῆς πίστεως ἐπί τῆς ἀπιστίας, τῆς ἀμφι­βολίας καί τῆς ἀμφι­σβη­τήσεως, καί ἡ Ἐκ­κλη­­σία μας μνημονεύει ὅλους ὅσους «διά πί­στεως κατηγωνί­σαν­το». Μνημονεύει καί προ­βάλ­λει ὅλους ἐκείνους πού μέ τή ζωή καί τή διδασκαλία τους, μέ τούς ἀγῶνες καί τό μαρτύριό τους, μετέδω­σαν καί σέ μᾶς ἀκαι­νο­τόμητη καί ἀπαραχά­ρα­κτη τήν πίστη στόν Ἰη­σοῦ Χριστό.

Αὐτή τήν ἑνότητα τῆς πίστεως ἐκφράζει τό Συ­νοδικό τῆς Κυρια­κῆς τῆς Ὀρθοδοξίας πού θά διαβάσουμε σέ λίγο κατά τήν περι­φο­ρά τῶν ἁγίων εἰκόνων, ἑνό­τη­τα πού ξεκινᾶ ἀπό τούς προφῆτες, οἱ ὁ­ποῖοι ἐκή­ρυξαν τήν ἔ­λευση τοῦ Χριστοῦ, καί κατα­λή­γει στή ζωή τῆς Ἐκ­κλησίας πού βιώνει καί κηρύσσει αὐτή τήν πί­στη στηριζόμενη στήν ἐμ­­πειρία τῶν ἁγίων της.

Πολλοί στίς ἡμέρες μας νομίζουν ὅτι ἡ πί­στη εἶναι μία ὑπόθεση προ­σω­πι­κή. Νομίζουν ὅτι ὁ κα­θέ­νας μπορεῖ νά πι­στεύει στόν Θεό ὅπως νο­μίζει, μπορεῖ νά πι­στεύει γιά τόν Θεό ὅ,τι νομίζει καί μπορεῖ νά ἐκφράζει τήν πίστη του πρός αὐτόν μέ ὅ­ποι­ον τρόπο νομίζει.

Ἀσφαλῶς, ἀδελφοί μου, ἡ πίστη εἶναι μία προσωπική ὑπόθεση: ὁ κάθε ἄνθρωπος ὀφείλει νά πι­στεύει, καί κανείς δέν ἐξαιρεῖται ἀπό τήν πίστη, ἐπειδή πιστεύ­ουν οἱ ἄνθρωποι γύρω του. Αὐτό εἶναι τό προ­σω­πι­κό στοι­χεῖο τῆς πί­στεως, δέν εἶναι ὅμως προσωπικό τό περιεχό­­με­νό της. Αὐτό εἶναι κοινό γιά ὅλους, ὅπως κοινός εἶναι καί ὁ τρό­πος, κοινή καί ἡ οὐσία τῆς πίστεως.

Α´ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ (ομιλία)

 

«Χριστοῦ βίβλον ἔμψυχον, ἐσφρα­γισμένην σε πνεύματι, ὁ μέ­γας Ἀρχάγγελος … ἐπεφώνει σοι».

Μαζί μέ τό στάδιο τῶν ἀρετῶν, τό στάδιο τῶν πνευματικῶν ἀγώνων τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρα­κοστῆς, τό ὁποῖο ἄνοιξε ἡ Ἐκ­κλησία μας γιά ὅλους τούς πιστούς πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες, ἀνοίγει σήμερα καί ἕνα βιβλίο, γιά νά μᾶς βοηθήσει νά τρέξουμε μέσα στό στάδιο τῶν ἀρετῶν καί νά ἀγω­νισθοῦμε «τόν καλόν ἀγῶνα τῆς πίστεως».

Τό βιβλίο αὐτό δέν εἶναι ἄλλο ἀπό τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, ἡ ὁποία ὡς «Χριστοῦ βίβλος ἔμ­ψυχος», ὅπως τήν ὀνομάζει ὁ ἅγιος Ἰωσήφ ὁ ὑμνο­γράφος, ἀνοίγει σήμερα, πρώτη ἑβδομάδα τῶν Νηστειῶν, πρώτη Παρασκευή τῶν Χαιρετισμῶν, γιά νά μᾶς συνοδεύσει στήν πνευμα­τική μας πορεία καί νά μᾶς διδάξει μέ τή ζωή της σέ τί θά πρέπει νά ἀποβλέπει καί ποῦ θά πρέπει νά κατευ­θύνεται ὁ ἀγώνας μας, ὥστε νά ἐπιτύχουμε τόν σκοπό ὄχι μόνο τῆς κατανυκτικῆς αὐτῆς περιόδου ἀλλά καί τῆς ζωῆς μας.

Κυριακή της Τυρινής: Η συγχώρεση προϋπόθεση της σωτηρίας μας.

 

Αρχιμ. Θεοφίλου Λεμοντζή 

 

Ευχαριστούμε τον Κύριο, που μας αξίωσε σήμερα να εορτάζουμε την Κυριακή της Τυρινής· και θα μας αξιώσει μετ’ ολίγον να συγχωρηθούμε και συγχωρημένοι και αγαπημένοι να μπούμε στην ευλογημένη και αγία περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Είναι Παράδοσις της Εκκλησίας μας και του Ορθοδόξου Γένους μας απόψε οι ορθόδοξοι Χριστιανοί και στις πόλεις και στα χωριά, εκεί που υπήρχε παλαιότερα ευσέβεια και όπου υπάρχει ακόμα κάποια ευσέβεια, οι Χριστιανοί να πηγαίνουν στον Εσπερινό της Συγχωρήσεως, να ακούν τα ωραία γράμματα, τα οποία ωθούν την ψυχή του ανθρώπου προς τον πνευματικό αγώνα, και εν συνεχεία να συγχωρούνται από τον ιερέα και μεταξύ των. Και συγχωρεμένοι όλοι οι Χριστιανοί να αρχίζουν την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, και μάλιστα σε μερικά μέρη να κρατούν και το Τριήμερο.

Δυστυχώς τα ξενικά έθιμα, τα οποία εισέβαλαν στον τόπο μας εδώ και αρκετά χρόνια, κατάργησαν εν πολλοίς αυτήν την ευλογημένη συνήθεια, αυτό το ωραίο ορθόδοξο χριστιανικό έθιμο. Αλλά και κάποια κατάλοιπα του αρχαίου ειδωλολατρικού Ελληνισμού, τα οποία δυστυχώς μέχρι τώρα δεν ξερίζωσε ο Χριστιανισμός και στην πατρίδα μας, οι καρναβαλικές εορτές οι οποίες προβάλλονται, αντιστρατεύονται αυτήν την ωραία και πνευματική συνήθεια του Ορθοδόξου λαού μας. Το αποτέλεσμα είναι να διασκεδάζει ο λαός αυτές τις ημέρες, αλλά όχι χριστιανικά, και γι’ αυτό να μή έχει και αληθινή χαρά. Ο διάβολος τα κατάφερε έτσι, ώστε οι ημέρες αυτές για πολλούς αδελφούς μας Έλληνες Χριστιανούς από ημέρες πνευματικής προετοιμασίας που είναι για τον αγώνα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής να γίνονται ημέρες μεγάλων αμαρτημάτων.

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος: Εάν συγχωρέσεις, θα συγχωρεθείς!

 

Τὰ ἑξῆς παραγγέλνει ὁ Θεὸς στοὺς ἀνθρώπους: «κανεὶς ἀπὸ σᾶς ἂς μὴ διατηρεῖ στὴν καρδιά του κακία γιὰ τὸν ἀδελφό του» (Ζαχ. ζ´ 10) καὶ «κανεὶς ἂς μὴν συλλογίζεται τὴν κακία τοῦ ἄλλου» (Ζαχ. η´ 17). Δὲν λέει μόνο, συγχώρεσε τὸ κακὸ τοῦ ἄλλου, ἀλλὰ μὴν τὸ ἔχεις οὔτε στὴ σκέψη σου, μὴ τὸ συλλογίζεσαι, ἄφησε ὅλη τὴν ὀργή, ἐξαφάνισε τὴν πληγή. Νομίζεις, βεβαίως, ὅτι μὲ τὴν ἐκδικητικότητα τιμωρεῖς ἐκεῖνον ποὺ σὲ ἔβλαψε. Γιατὶ ἐσὺ ὁ ἴδιος σὰν ἄλλο δήμιο ἐγκατέστησες μέσα σου τὸ θυμὸ καὶ καταξεσκίζεις τὰ ἴδια σου τὰ σπλάχνα.

Γέροντας Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης: Τι είναι η μοναξιά;

 Η κλειστή καρδιά δεν έχει πληρωθή ακόμη υπό του Πνεύματος του Αγίου. Είναι βουτηγμένη στην μοναξιά της, στην θλίψι της, στην αγωνία της, στον προβληματισμό της, στην ερημιά της. Είναι άδεια. Όπως, όταν το στομάχι μας μείνη άδειο, διαμαρτύρεται και συρικνούται, κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την κλειστή καρδιά.

Ὅλος ὁ ἄνθρωπος κλείνεται ἐν ἑαυτῷ, ἀντί νά ἀνοιχθῆ πρός τόν Θεόν, ἀντί νά χωρέση ὁ Θεός καί νά τά σκεπάση ὅλα. Τότε αὐτός ὁ ἄνθρωπος τρώγεται μέ τά νύχια του, βγάζει τά μάτια του μόνος του, τσακώνεται μέ τόν ἑαυτό του. Οἱ λογισμοί του, οἱ περιπέτειές του, τά πάθη του, οἱ νόμοι συγκρούονται μέσα του. Καί τί γίνεται ὁ ἄνθρωπος; Ὅπως κάποιος πού κρατάει ἕνα μαχαίρι κόβει τά πάντα καί τά πετάει, ἔτσι καί ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου διασπᾶται, κατακρεουργεῖται. Καί ἀφοῦ ἡ ψυχή εἶναι κλειστή, σκοτεινή, ἀκυριάρχητη, διότι ἔκανε αὐτοκράτορά της κάποιον πού δέν μπορεῖ νά τῆς δώση εἰρήνη καί ἠρεμία, μέσα της βασιλεύει ἡ παγωνιά, οἱ φόβοι, ἡ μοναξιά.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΠΟΚΡΕΩ (Αποστολικό ανάγνωσμα)

 

 

«Οὔτε ἐάν μή φάγωμεν ὑστερού­μεθα, οὔτε ἐάν φάγωμεν περισ­σεύ­ομεν» (1 Κορ. 8.8).

Σέ ἕνα θέμα πού ἀπασχολοῦσε τούς χριστιανούς τῶν πρώτων αἰώνων ἀναφέρεται στό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα ὁ ἀπό­στο­λος Παῦλος. Καί τό θέμα εἶναι τά εἰδωλόθυτα, τά κρέατα δηλαδή ἀπό τίς θυσίες τῶν ζώων πού προ­σέφεραν οἱ ἄνθρωποι στά εἴδωλα καί τά ὁποῖα στή συνέχεια συνή­θιζαν νά τρώγουν. Ἡ συνήθεια αὐτή, τήν ὁποία διατηροῦσαν προφα­νῶς κάποιοι ἐξ εἰδωλολα­τρῶν προερχόμενοι χριστιανοί, δί­χαζε τούς χριστιανούς τῆς Κορίν­θου καί εἶχε δημιουργήσει μεταξύ τους πρόβλημα.

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὅμως τοποθετεῖ τό ζήτημα στή σωστή του βάση, λέγοντας ὅτι γιά τούς χριστιανούς ἕνας εἶναι ὁ Θεός καί τά εἴδωλα δέν εἶναι θεοί, ἑπομένως καί οἱ θυσίες πού προσ­φέ­ρονται στά εἴδωλα δέν προσφέ­ρονται σέ θεούς, γιατί αὐτοί πού ἐκπροσωποῦν δέν ὑπάρχουν.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ

 «Πάντα μοι ἔξεστιν ἀλλ᾽ οὐ πάντα συμφέ­ρει· πάντα μοι ἔξεστιν ἀλλ᾽ οὐκ ἐγώ ἐξουσια­σθή­σομαι ὑπό τι­νος» (1 Κορ. 6.12).

Ἀπόλυτος καί κατη­γο­ρη­μα­τικός ὁ ἀπόστολος Παῦ­­λος δίνει μία ἀπάν­τη­ση στόν ἄσωτο υἱό τῆς σημε­ρινῆς εὐαγγε­λι­κῆς παραβο­λῆς, πού ἔχοντας τήν αἴ­σθηση ὅτι ἡ παρου­σία τοῦ πα­τέρα τόν ἐμπόδιζε νά κά­­νει ὅ,τι ἤθελε, φεύγει ἀπό τό σπίτι γιά νά ζή­σει τή ζωή πού ὀνει­ρευό­ταν χω­ρίς περιορι­σμούς.

Δίνει μία ἀπάντηση καί σέ ὅλους ἐμᾶς, τούς ἀνθρώ­πους τοῦ 21ου αἰ­ώνα, πού μερικές φο­ρές δοκιμάζουμε τόν πει­­ρασμό νά δραπετεύ­σου­με ἀπό τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ καί τούς κα­νό­νες τῆς Ἐκκλησίας μας.

Δίνει ὅμως ταυτό­χρο­να καί μία ἠχηρή ἀπάν­τη­ση σέ ὅσους κατη­γο­ροῦν τήν Ἐκ­κλη­σία, ὅτι δῆθεν περιο­ρίζει τήν ἐλευ­θερία τῶν ἀν­θρώ­πων, θέ­το­ντας ὅρια καί περιορι­σμούς.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΖ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ: Ο άνθρωπος ως ναός του ζώντος Θεού.

 

«Ὑμεῖς ἐστέ ναός Θεοῦ ζῶντος, καθώς εἶπεν ὁ Θεός ὅτι ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς καί ἐμπεριπατήσω» (2 Κορ. 6.16).

Μία διαβεβαίωση μᾶς ἔδωσε μέ τό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα ὁ ἱδρυτής τῆς τοπικῆς μας Ἐκ­κλη­σίας, πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος Παῦλος. Μία διαβεβαίωση, ἡ ὁποία δέν χωρᾶ καμία ἀμφισβήτηση, ὄχι μόνο γιατί εἶναι «πιστός ὁ λόγος» ἐκείνου ὁ ὁποῖος μᾶς διαβεβαιώ­νει, ἀλλά καί γιατί ἡ διαβεβαίωσή του ἔχει καί τή σφραγίδα τοῦ λό­γου τοῦ Θεοῦ.

Τί μᾶς διαβεβαιώνει ὅμως ὁ μέγας ἀπόστολος;

Μᾶς διαβεβαιώνει ὅτι εἴμαστε ναός τοῦ ζῶντος Θεοῦ. «Ὑμεῖς ἐστέ ναός Θεοῦ ζῶντος», λέγει. Ναός εἶναι ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ καί ἐμεῖς δέν εἴμαστε οἶκος ἑνός ὁποιου­δή­ποτε Θεοῦ, δέν εἴμαστε οἶκος κά­ποιου ψεύτικου θεοῦ, σάν αὐτούς πού πίστευαν οἱ εἰδωλολάτρες συμπολίτες τῶν χριστιανῶν τῆς Κορίνθου, πρός τούς ὁποίους ἀπευ­θύνεται ὁ ἀπόστολος, ἀλλά ναός τοῦ ζῶντος Θεοῦ.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΣΤ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ ( Παραβολή των ταλάντων)

 

«Καί παρέδωκεν αὐ­τοῖς τά ὑπάρ­χοντα αὐ­τοῦ, καί ᾧ μέν ἔδωκεν πέν­τε τάλαντα, ᾧ δέ δύο, ᾧ δέ ἕν, ἑκάστῳ κα­τά τήν ἰδίαν δύναμιν καί ἀπεδήμησεν» (Ματθ. 25.24-25).

Ἕνας ἄρχοντας, ἀκού­σαμε στή σημερινή εὐ­αγ­γελική περικοπή, ἀπο­φά­σισε νά ἀπο­δη­μή­­σει σέ μιά μακρινή χώρα. Kαί πρίν νά ἀπο­δημήσει κά­λεσε τούς δού­­λους καί τούς παρέ­δωσε τά ὑπάρ­­χοντά του. Καί σέ ἄλλον ἔ­δω­σε πέντε τά­λαντα, σέ ἄλλον δύο καί στόν τρίτον ἕνα, καί ἀνε­χώ­ρησε.

Δέν τούς εἶπε τί ἔπρε­πε νά τά κά­νουν οὔτε ἄν καί πότε θά ἐπιστρέψει. Τούς ἄφησε νά ἐνεργήσουν ἀνάλογα μέ τή δική τους κρίση καί διάθεση. Καί οἱ δύο πρῶτοι ἐρ­γάσθηκαν καί αὔξησαν τά τάλαντα, ἐνῶ ὁ τρίτος τό ἔθαψε στή γῆ καί ἀσχο­λήθηκε μέ τίς δικές του ὑποθέσεις.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (Ευαγγελικό Ανάγνωσμα)

 

«Ἐν ταύταις ταῖς δυ­σίν ἐντολαῖς ὅλος ὁ νό­μος καί οἱ προφῆται κρέ­μανται» (Ματθ. 22.40).

Στό ση­με­ρι­νό εὐ­αγ­γελι­κό ἀνά­γνωσμα ἕνας νομικός, θέλοντας νά παγιδεύσει τόν Ἰησοῦ, τόν ρωτᾶ ποιά εἶναι ἡ με­γαλύτερη ἐν­το­λή τοῦ νό­μου. Περι­μέ­νει ἴσως νά ἀ­κού­σει κάποια ἀπό τίς αὐστηρές ἐκεῖ­νες ἐν­τολές τοῦ Μω­­σαϊκοῦ νόμου πού τη­ροῦ­σαν μέ σχιλαστικότητα οἱ Φαρι­σαῖ­οι, ὅπως ἡ ἀργία τοῦ Σαβ­βάτου καί προσ­φο­ρά τοῦ ἑνός δεκάτου τῶν εἰσοδημάτων τους, γιά νά τόν φέρει στή συ­νέ­χεια σέ δύσκολη, ὅπως νόμιζε, θέση μέ τίς πα­ρα­τηρήσεις του.

Ἡ ἀπάντηση ὅμως τοῦ Ἰησοῦ καθηλώνει τόν συνομιλητή του καί δεί­­­χνει ποιά εἶναι ὄν­τως ἡ ἀξία καί ἡ ση­μα­σία τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, τίς ὁποῖες ἦρθε καί ὁ ἴδιος στή γῆ νά ἐπι­βεβαιώσει καί νά ἐνι­σχύσει.

Γιά τόν Ἰησοῦ καί γιά τόν Θεό δέν ὑπάρχει μία μεγάλη ἐντολή ἀλ­λά δύο ἰσότιμες καί ἰσό­κυρες. Καί αὐτές δέν σχε­τίζονται μέ τύπους ἀλλά εἰσχωροῦν στό βά­­θος τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως, στό βάθος τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς, διότι ἀπό ἐκεῖ ἐκπο­ρεύ­ονται καί ἐκεῖ ἑδρεύουν καί τά ἀγαθά καί τά πο­νηρά. Οἱ ἐντολές, λοι­πόν, πού ἔχουν βα­ρύ­νουσα σημασία γιά τόν Χριστό εἶναι οἱ δύο ἐν­τολές τῆς ἀγάπης: ἡ ἀγά­πη πρός τόν Θεό καί ἡ ἀγάπη πρός τόν πλη­σίον. Δύο ἐντολές πού δέν μποροῦν νά διαχω­ρισθοῦν ἡ μία ἀπό τήν ἄλλη, γιατί δέν ὑφί­στα­ται ἡ μία χωρίς τήν ἄλ­λη, γιατί εἶναι ἀλ­λη­λέν­δετες.